تربیت بچه ها؛ تدبیر والدین

مادری به مدرسه دخترش رفته و از مدیر مدرسه پرسید برای اعمال مدیریت در چارچوب خانواده و تربیت فرزندان آیا باید تدبیر داشته باشد یا به کمک پدرِ خانواده اعمال قدرت نماید؟

مدیر مدرسه پس از قدری تأمل جواب داد مدیریت خانوادگی و تربیت بچه ها هم قدرت لازم دارد هم تدبیر. لکن پدر و مادر با تدبیر کمتر اعمال قدرت می کنند و با تدبیر، موضوع مهم تربیت بچه ها را پیش می برند.

بدون تردید پایه اساسی اعمال قدرت والدین باید عرصه زندگی، کار شرافتمندانه، چهره انسانی و رفتارهای شایسته آنان باشد که در این صورت به عنوان یک ارزش قابل قبول و انسانی از طرف بچه ها پذیرفته خواهد شد. برای نیل به این مقصود لازم است والدین از وضعیت بیرون از خانه بچه ها آگاهی و اطلاع داشته باشند. این امر شامل کلیه مسائل و موارد مرتبط با مدرسه، وضعیت تحصیلی، نمره انضباطی و نمرات درسی، معلم ها، دوستان و … می باشد. البته ضروری است این اطلاعات و آگاهی ها با کنجکاوی های بی جا و خارج از حد که موجب بیزاری بچه ها می شود، به دست نیاید؛ بلکه در عوض با حالتی صمیمانه و دوستانه و در شرایط همرنگی با بچه ها حاصل شود.

زمانی که بچه ها حضور دلسوزانه و نیک والدین خود را به صورت مستمر و پیوسته در کنارشان داشته باشند و به این درک نایل گردند که پدر و مادرشان به منظور تربیت خوب و تحویل آنان به جامعه به عنوان انسان هایی مفید و مؤثر و سرافراز خود را مسئول می دانند؛ قوّت قلب یافته و با تکیه به این داشته ها و ذهنیات، بدون واهمه مسائل و مشکلات خود را با آنان در میان می گذارند.

در این ارتباط باید توجه داشت شرطی کردن محبت به بچه ها نتیجه عکس در پی خواهد داشت. بچه ها باید از میزان علاقه و محبت والدین به خود آگاه و به این علاقه اعتقاد داشته باشند اما متأسفانه در برخی از والدین این گرایش وجود دارد که با دادن هدیه به بچه ها آنها را مطیع خود سازند که در این صورت بچه ها به تدریج خواهند آموخت با اطاعت های تقلبی توقع هدیه داشته باشند و برای هر گونه عمل یا اقدام یا صفت مثبت خود طلب اجرت یا هدیه ای کنند.

در برخی دیگر از خانواده ها شاهدیم که رفتار هر چه پیش آید خوش آید را در قبال فرزندان شان اتخاذ نموده گاهی به دلیل یک حرکت مخالفِ میل خود یا کوچک ترین اشتباه، بچه ها را به شدت تنبیه می نمایند و از طرف دیگر، در قبال اعمال و رفتار نابهنجار و حتی زشت بچه ها سکوت اختیار می کنند. این دسته از والدین گاهی به واسطه کارهای کوچک به بچه هایشان هدیه می دهند لکن زمانی دیگر آنها را به شدت مورد شماتت و تحقیر و سرزنش قرار داده و کار را به جایی می رسانند کوچک ترین محبتی را که در حق آنان روا داشته اند به رُخ شان می کشانند. واضح است این قبیل خانواده ها نخواهند توانست بچه هایی صالح و توانا را به جامعه تحویل دهند.

دسته دیگری از والدین وجود دارند که تلاش دارند با نرمش و خوش خُلقی بیش از حد و تصنعی، بچه ها را حرف شنو و مطیع بار آورند. به گونه ای که با تمامی خواسته های بچه ها بدون چون و چرا موافقت و به عبارت دیگر در قبال درخواست های آنان تسلیم محض هستند و معمولاً این شیوه تربیتی از طرف مادران اتخاذ می شود. اما عدم مخالفت والدین با خواسته های فراوان و خارج از اصول بچه ها میدان وسیعی را برای امیال خودسرانه آنها به وجود خواهد آورد. چنین شیوه تربیتی نه تنها مؤثر و کارآ نبوده بلکه بر عکس منجر به کودک سالاری و ضعف شخصیتی بچه ها خواهد شد و چنین رفتاری در راستای تربیت صحیح بچه ها نبوده و به آرزوها و خواسته های درونی والدین که همانا خوشبختی و آینده روشن بچه ها باشد مرتبط نخواهد شد.

پایگاه حوزه