قانون دریافت عوارض خروج از کشور در سال ۱۳۶۴ در مجلس و شورای نگهبان ایران تصویب و دولت مکلف شد از هر مسافری که با گذرنامه ایرانی سفر میکند، عوارض بگیرد. این قانون کودکان زیر هفت سال و شاغلان برخی مشاغل یا موارد خاص را مستثنی میکرد و برای زائران هم پنجاه درصد تخفیف قائل شده بود. در آن زمان عوارض خروج برای بار اول در هر سال پنج هزار تومان و برای بار دوم به بعد ده هزار تومان بود.
این عوارض “برای توسعه گردشگری” به خزانه دولت میرود و هیئت وزیران هر سه سال یک بار با توجه به نرخ تورم مبلغ جدید را تعیین میکند.
آیا این عوارض با قانون اساسی منطبق است؟
شورای نگهبان در آن زمان در نامه تأیید این قانون نوشت: “حق مسافرت و آزادی سفر از اعمال عادی و حقوق مسلم فردی و اجتماعی هر شخص است که طبق اصل ۲۰ قانون اساسی همگان از آن برخوردارند. سلب این حق در شرایط عادی با موازین شرعی و قانون اساسی مغایرت دارد، ولی نظر به وضع فوقالعاده فعلی و جنگ تحمیلی با اکثریت آرا تأیید شد.”
وضعیت فوقالعاده و جنگی دیگر وجود ندارد، اما عوارض خروج از کشور باقی است و به ۲۲۰ هزار تومان افزایش یافته است. در سفر دوم عوارض پنجاه درصد افزایش پیدا میکند و از سفر سوم به بعد صد درصد افزایش مییابد.
آیا فقط شهروندان ایرانی چنین عوارضی میپردازند؟
بجز ایران در بعضی کشورهای دیگر هم عوارض پرواز وجود دارد که در قیمت بلیت هواپیما گنجانده میشود. اما کشورهایی که علاوه بر عوارض پرواز از شهروندان خود عوارض خروج هم میگیرند تعدادشان کمتر است مثل ایران و ترکیه. گاهی این عوارض فقط شامل مرز هوایی میشود و گاهی شامل مرزهای آبی و زمینی هم است.
Leave a Reply