قوه قضاییه دانش بنیان می‌شود

رئیس دستگاه قضایی در نخستین روزهای تصدی این مسئولیت در جمع مسئولان عالی عدلیه بر ضرورت ارائه خدمات قضایی با بهره‌گیری از آخرین فناوریهای روز تاکید کرد و مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه به شهادت همه صاحبنظران بویژه در دوره اخیر، پیشتاز ارائه خدمات نوین قضایی بر بستر وب به مخاطبان عدلیه بوده است.نگاهی به برخی از آخرین دستاوردهای دانش بنیان دستگاه قضایی در ایام هفته قوه قضاییه موید اولویت عدلیه در حرکت در مسیر تسهیل هر چه بیشتر خدمات قضایی بر مبنای دستاوردهای دانش امروز است.

رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه: برگزاری 33 هزار جلسه الکترونیک در دو ماه
محمد کاظمی فرد در گفت‌وگو با میزان با بیان اینکه در دو ماه ابتدایی سال جاری بیش از ۳۳ هزار جلسه دادرسی الکترونیک برگزار شده است، گفت: در راستای هوشمند سازی قوه قضاییه بخشی از جلسات دادرسی به صورت الکترونیک برگزار می شود. جلسات دادرسی الکترونیک باعث تسریع و تسهیل در خدمت رسانی بهتر به مردم، رعایت حقوق شهروندی و کاهش هزینه ها می شود.رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با تاکید بر اینکه گسترش فناوری های نوین باعث می شود خدمات به مردم آسان تر و ارزان تر ارائه شود از رشد ۹۲ درصدی جلسات دادرسی الکترونیک در دو ماه ابتدایی سال جاری نسبت مدت مشابه در سال گذشته خبر داد و افزود: با اقدامات انجام شده امکان برگزاری این نوع دادرسی در تمام کشور مهیا شده است.وی تاکید کرد: هوشمند سازی قوه قضاییه با هدف دسترسی آسان مردم به خدمات قضایی انجام شده است و بهره گیری از این خدمات از سوی مردم باعث کاهش هزینه های آنان می شود.

   کاهش مراجعه مردم و تسریع خدمات قضایی
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در جریان سفر رئیس قوه قضاییه و مسئولان عالی قضایی به استان قم در بازدیداز مرکز آرشیو الکترونیک دادگستری استان قم درباره آرشیو کردن پرونده‌ها و نحوه آرشیو الکترونیکی دستوراتی را صادر کرد.
وی با خطاب قرار دادن مسئولان فناوری استان قم بهره گیری از فناوری‌های نوین را باعث سرعت در تحولات قضایی دانست و تاکید کرد: یکی از مهمترین موضوعاتی که در هوشمندسازی قوه قضاییه بر آن تاکید شده است استفاده از ظرفیت‌های فناوری نوین در ارائه خدمات قضایی به مردم است.وی با بیان اینکه خدمات الکترونیک به مردم باید به صورت ساده و ارزان در اختیار آنان قرار گیرد، گفت: دفاتر خدمات الکترونیک قضایی توانسته بخشی از حضور مردم در دادگاه‌ها را کاهش دهد. این دفاتر و خودکاربری‌ها باید بیش از پیش تقویت شوند تا هزینه‌های مردم کاهش یابد.رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با حضور در دادسرای قم از دو شعبه دادیاری بازدید کرد و با ارائه دستوراتی بهره گیری از فناوری‌های نوین را مورد توجه قرار داد و گفت: دادرسی الکترونیک و ظرفیت‌های آن نقش مهمی در سرعت‌دهی رسیدگی به پرونده‌ها دارد و باعث رضایت مردم می‌شود.قضات و کارکنان دادسرای قم نیز با رضایت از سامانه استعلامات قضایی و دادرسی الکترونیک این دو مهم را در سرعت دهی به رسیدگی‌ها موثر خواندند و آن را اقدامی مهم در جهت به سرانجام رساندن کارها دانستند.رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با حضور در زندان این استان از اتاق دادرسی الکترونیک و مانیتورینگ این زندان بازدید کرد و گفت: روند رو به رشد استفاده از فناوری‌های نوین در دادرسی‌های الکترونیک که سبب رضایت مردم و مسئولان قضایی شده است این نوید را داده است که با استفاده از ظرفیت‌های هوشمند سرعت، دقت و اتقان آرا را در رسیدگی‌ها افزایش پیدا می‌کند.

    ابرپروژه ارتباط آنلاین با کلانتری ها
محمد کاظمی فرد همچنین در همایش معاونین فناوری اطلاعات و برنامه ریزی دادگستری های سراسری کشور که خرداد ماه در مشهد مقدس برگزار شد، با بیان اینکه در سال گذشته ابر پروژه ارتباط الکترونیکی با کلانتری‌ها مورد بهره برداری قرار گرفت، گفت: با اجرای این ابرپروژه شاهد کاهش زمان رسیدگی به پرونده ها،افزایش دقت رسیدگی ها و در نهایت افزایش رضایتمندی عمومی مراجعه کنندگان بودیم.وی با بیان اینکه در این پروژه ارتباط کلانتری های سراسر کشور با مراجع قضایی به صورت الکترونیکی و بر خط و در راستای اجرای ماده ۳۷ آیین دادرسی کیفری فراهم شده است،تاکید کرد: اگر کسی به کلانتری مراجعه کند در همان زمان شکواییه تنظیم و به صورت خط برای مراجع قضایی ارسال می شود و نیاز به مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نیست و با یک بار مراجعه به کلانتری های سراسر کشور ثبت شکواییه صورت می گیرد.

   ملاقات تصویری زندانیان با خانواده
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در ادامه به فراهم آوردن امکاناتی برای ملاقات تصویری زندانی با خانواده اش پرداخت و گفت: در راستای پیگیری سیاست‌های کلان قوه قضاییه مبنی بر رسیدگی به خانوده زندانیان و تکریم آنان، این طرح در ۱۵ استان کشور اجرایی شده است.وی تاکید کرد: برای حفظ حریم خصوصی خانواده ها، در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، اتاقک مخصوص ملاقات تدارک دیده شده است تا افراد در فضای امن و آرام با مددجو دیدار و گفتگو کنند.

   احراز هویت غیرحضوری
کاظمی فرد در ادامه با بیان اینکه در راستای اجرای منویات مقام معظم رهبری در بهره مندی از فناوری‌های نوین و دانش بنیان و دستیابی آسان مردم به خدمات قضایی، مرکز آمار و فناوری اطلاعات اقداماتی در سال گذشته اقدامات موثری را انجام داده است، گفت: یکی از این اقدامات احراز هویت غیر حضوری جهت دریافت ثنا است. این خدمت با همکاری ۸ شرکت دانش بنیان فراهم شده و در صورتی که افراد قصد استفاده از خدمات قضایی را داشته باشند می‌توانند بدون حضور در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا مراجع قضایی به صورت برخط و غیر حضوری اقدام به دریافت شناسه قضایی ثنا کنند.وی ادامه داد:تا قبل از این احراز هویت به‌صورت حضوری در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی صورت می‌پذیرفت اما با اقدامات صورت گرفته تاکنون بیش از ۶۰۰هزار نفراحراز هویت خود را به صورت برخط انجام داده اند‌ از این مسیر ثنای خود را دریافت کرده اند.

    استعلام الکترونیک سوابق محکومیتهای مالی
کاظمی فرد در ادامه با بیان اینکه استعلام سوابق محکومیت های مالی برای عموم مردم یکی دیگر از اقداماتی است که توسط مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه اجرایی شده است،گفت:با فراهم سازی این خدمت ریسک مربوط به عدم شناخت سابقه مالی و اقتصادی طرف مقابل کاهش می یابد و در نتیجه شاهد کاهش میزان اختلافات مالی خواهیم بود.
وی با تاکید بر اینکه سوابق محکومیت های مالی برای عموم مردم در راستای خدمات ارزان و آسان و در پنجره واحد خدمات قضایی قوه قضاییه صورت می گیرد،گفت: این خدمت زمینه امکان استعلام محکومیت های مالی اشخاص حقیقی و حقوقی در صورت رضایت ثبت استعلام شونده را فراهم می سازد.

     الکترونیکی شدن فرایند رسیدگی ماده 477
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در ادامه از الکترونیکی کردن فرایند رسیدگی ماده ۴۷۷ در معاونت قضایی خبر داد و گفت:در راستای اجرای موثر تکالیف مندرج در دستورالعمل اجرایی ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری و به منظور ایجاد رویه واحد جهت اخذ درخواست اعمال ماده مذکور ،مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه نسبت به پیاده سازی سامانه مرتبط در بستر سامانه مدیریت پرونده قضایی اقدام کرده است.وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر این فرایند در ۲۰ استان کشور اجرایی شده است،گفت: با این اقدام تمام فرایند رسیدگی ماده ۴۷۷ در سمپ انجام می‌شود و امکان سابق یابی و جلوگیری از درخواست های تکراری فراهم شده است.

    دادرسی الکترونیکی 75 درصد زندانیان
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با بیان اینکه دادرسی ۷۵درصد زندانیان کشور به صورت الکترونیکی برگزار می شود گفت: با راه اندازی سیستم دادرسی الکترونیک دیگر نیازی به انتقال مددجو به خارج از زندان نیست و در راستای اجرای طرح تحول و هوشمند سازی قوه قضاییه و استفاده از فناوری،دادرسی ۷۵درصد زندانیان کشور به صورت الکترونیکی برگزار می شود.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در ادامه با تاکید بر اینکه این اقدام در راستای حقوق شهروندی زندانیان صورت می گیرد،گفت: رفع اطاله دادرسی،رفع محدودیت های زمانی و مکانی و سرعت در رسیدگی از مزیت های دادرسی های الکترونیک است.

   سامانه شهود حرفه‌ای در خدمت شناسایی مجرمین
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در ادامه سامانه شهود حرفه‌ای و مطلعین اشاره کرد و گفت:این سامانه به دستگاه قضایی این امکان را می دهد که به طور خودکار و هوشمند نسبت به شناسایی مجرمین و شهود حرفه ای اقدام کند و در مراحل رسیدگی این اطلاعات را در اختیار قاضی برای اتقان بیشتر آرا قرار دهد.کاظمی فرد با بیان اینکه این سامانه در راستای اجرای سند تحول اجرایی شده است، گفت :جلوگیری از انحراف روند تحقیقات و دادرسی ها،جلوگیری از تبانی،رسیدگی دقیق تر ،دسترسی خودکار هوشمند به افرادی که اقدام به شهادت حرفه‌ای می کنند و افزایش کیفیت اخذ شهود و اظهارات مطلعین از مزایای این سامانه است.

    قوه قضاییه دانش بنیان
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه تاکید کرد: «بهره‌مندی حداکثری از فناوری‌های نوین و دانش‌بنیان»، «گسترش خدمات الکترونیک قضایی» و «تسهیل دسترسی مردم به عدالت»، «اجرای سند تحول قضایی»، «شکل‌دهی به زیست بوم قوه قضاییه در بستر فناوری به همراه تعامل حداکثری با سایر نهادها»، مهمترین اولویت‌های مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در سال ۱۴۰۱ هستند.
وی در ادامه تاکید کرد: از سال گذشته حمایت از شرکت‌های دانش بنیان را آغاز کرده ایم و در ادامه این مسیر تا انتهای سال ۱۴۰۱ از شرکت‌های بیشتری در قوه قضاییه استفاده خواهیم کرد.
کاظمی فرد با بیان اینکه هدفمان این است که خدمات قوه قضاییه آسان و رایگان در اختیار مردم عزیزمان قرار گیرد، تاکید کرد: در سال جاری با بهره مندی از فناوری های نوین و دانش بنیان، خدمات الکترونیک قضایی و تسهیل دسترسی مردم به عدالت سرعت بیشتری به خود خواهد گرفت.رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در ادامه با تاکید بر اینکه شکل دهی به اکوسیستم قوه قضاییه در بستر فناوری و تعامل حداکثری با سایر نهادها و سازمان ها شتاب می گیرد،گفت:با همین هدف در سال جاری ایجاد مرکز تعاملات سازمانی قوه قضاییه را دردستور کار داریم.نمونه اقدامات دستگاه قضا در زمینه دفاع از حقوق عامه حمایت دستگاه قضایی از آزادسازی سواحل کشور است

    پابند الکترونیک، زندان هوشمند
مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان میگوید: در حال حاضر حدود ۱۵ هزار زندانی با پابند الکترونیک در بیرون به سر می برند. همچنین بنیاد حدود ۱۰ هزار پابند تولید شده در اختیار دارد که سازمان زندان‌ها منتظر احکام قضایی آنها است تا به ۱۰هزار نفر دیگر هم  اجازه استفاده از پابند الکترونیک داده شود. این اقدام یکی از اقدامات تحولی و مهم قوه قضاییه است. از سوی دیگر موضوع پابند الکترونیک بسیار پیشرفته بوده و از شکل گیری آسیب‌های اجتماعی جلوگیری می کند و در حال حاضر هم این موضوع در حال گسترش است.رحیم مطهرنژاد میگوید: طرح دیگر، ایجاد یک زندان هوشمند است. قصد داریم با کمک سازمان زندان ها این طرح را به صورت پایلوت اجرایی کنیم و بعد آن را توسعه دهیم. زندان هوشمند بدین معناست که زندانی در محیط زندان تحت رصد الکترونیکی سازمان زندان ها قرار می‌گیرد. همچنین به واسطه این دستبند می توان علائم حیاتی زندانی را کنترل کرد. بنابراین این فناوری هم به نوعی خدمت به نظام و هم به نوعی خدمت به زندانبان و زندانی و سازمان زندان ها است. سعی داریم پایلوت این طرح را در یکی از زندان های کوچک تهران با  تعداد ۵۰۰ مددجو انجام دهیم و بعد با در خواست سازمان زندان ها این موارد را توسعه دهیم. با این حال مذاکرات در این بخش هفته گذشته با سازمان زندان ها انجام شد و موافقت های اولیه هم گرفته شد است و ما در حال طراحی هستیم.

    هوشمندسازی فروشگاه های زندان ها
مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان میگوید: یکی دیگر از اقداماتی که به تازگی آن را مدنظر قرار داده ایم، موضوع هوشمندسازی فروشگاه‌های زندان هاست که اسم آن را طرح صندوق‌های فروشگاهی گذاشته ایم، در زندان های کشور برای رفاه زندانیان حدود یک هزار و ۲۵۰ فروشگاه خدماتی داریم. در این فروشگاه‌ زندانیان می‌توانند نیازهای  خوراکی، بهداشتی و نیاز به پوشاک را برطرف کنند. در حال حاضر پایلوت این طرح در تبریز آغاز شده و عملیات بهره‌برداری آن تا یک ماه آینده انجام می‌شود و اشکالات این طرح را در آنجا بررسی خواهیم کرد و بلافاصله آن را در سایر استان های کشور گسترش می دهیم.

    75 سامانه الکترونیک ارائه دهنده خدمات گوناگون قضایی
رئیس کل دادگستری استان کرمان در نشست مطبوعاتی با اصحاب رسانه به مناسبت هفته قوه قضاییه، اظهار کرد: امروز قوه قضاییه به خوبی از ابزار روز بهره مند شده است و دادرسی ها به صورت الکترونیک انجام می شود و این قوه در حال ارائه و معرفی قوه قضاییه نوین به جامعه است.وی ادامه داد: در قوه قضاییه از مرحله سنتی برای بهره مندی از خدمات عبور کرده ایم و امروز ۷۵ سامانه الکترونیک در اختیار مردم است که از منازل و از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی درخواست های قضایی خود را پیگیری کنند.

    91 درصد ابلاغیه‌ها الکترونیک است
رئیس کل دادگستری استان کرمان گفت: در حال حاضر حدود ۹۱ درصد ابلاغیه های قضایی در استان کرمان به صورت الکترونیک به مردم می رسد و این در حالی است که قریب به اتفاق این ابلاغ ها، ابلاغ واقعی است و این میزان باید به ۹۵ درصدافزایش یابد.رئیس دادگستری استان کرمان بیان کرد: امروز قوه قضاییه از دستگاه های پیشتاز در بهره گیری از سامانه های الکترونیک و ارائه خدمات برخط است و نمونه این اقدام را می توان در بخش های مختلف از جمله ابلاغ الکترونیک مشاهده کرد.