نحوه توقیف اموال در مهریه

زوجه برای مطالبه مهریه خود، اگر زوج دارای اموالی باشد، می‎تواند از طریق واحد اجرای ثبت اسناد رسمی، اموال او را (به استثنای مستثنیات دین) توقیف کند و چنانچه زوج دارای اموالی نباشد، زوجه می‎تواند از طریق دادگاه خانواده، دادخواست مطالبه مهریه خود را تقدیم کند.
در واقع می‎توان این‌گونه بیان کرد که به محض جاری شدن خطبه ازدواج، زن می‎تواند هر زمان که اراده کند، مهریه را مطالبه کند.
نکته قابل توجه این است که برای مطالبه مهریه از سوی زوجه، هیچ‎‌گونه شروطی مطرح نیست و زوجه تحت هر شرایطی می‎تواند مهریه خود را مطالبه و دریافت کند.
ماده ١٠٨٢ قانون مدنی در این خصوص عنوان داشته است: «به مجرد عقد زن مالک مهر می‎شود و می‎تواند هر نوع تصرفی که بخواهد، در آن انجام دهد.»

 اقدامات قانونی برای توقیف اموال در مهریه
زوجه برای مطالبه مهریه خود، در صورتی که همسر او دارای اموال باشد، می‎تواند به اجرای ثبت اسناد مراجعه کرده و با اجرا گذاشتن مهریه خود، درخواست توقیف اموال زوج را کند.
اجرای ثبت، با انجام استعلام، در صورتی که آن اموال به نام مرد بوده و جزء مستثنیات دین نباشد، اقدام به توقیف و در مرحله بعد فروش اموال، می‎کند.

 مستثنیات دین چیست؟
مطابق با قانون، قسمتی از اموال زوج، جزء مستثنیات دین به شمار می‎روند و زوجه تحت هیچ شرایطی نمی‎تواند آن اموال را توقیف کند.
ماده ٢۴ قانون نحوه اجرای محکومیت‎های مالی در این خصوص بیان کرده است: «مستثنیات دین صرفاً شامل موارد زیر است: منزل مسکونی که عرفاً در شان محکوم‎علیه در حالت اعسار او باشد، اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکوم‎‌علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است، آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم‎علیه و افراد تحت‎تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره می‌شود، کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شان آنها، وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه‎وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است، تلفن مورد نیاز مدیون، مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می‌شود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره‎بها بدون آن موجب عسر و حرج شود و عین مستاجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شان او نباشد. تبصره یک – چنانچه منزل مسکونی محکوم‌علیه بیش از نیاز و شان عرفی او در حالت اعسارش بوده و مال دیگری از وی در دسترس نباشد و مشارالیه حاضر به فروش منزل مسکونی خود تحت نظارت مرجع اجرا کننده رای نباشد، به تقاضای محکوم‎‌له به‌ وسیله مرجع اجراکننده حکم با رعایت تشریفات قانونی به فروش رفته و مازاد بر قیمت منزل مناسب عرفی، صرف تادیه دیون محکوم‎علیه خواهد شد؛ مگر اینکه استیفای محکوم‎به به طریق سهل‌تری مانند استیفا از محل منافع بخش مازاد منزل مسکونی محکوم‎علیه یا انتقال سهم مشاعی از آن به شخص ثالث یا طلبکار امکان‌پذیر باشد که در این صورت محکوم‎به از طرق مذکور استیفاء خواهد شد.
تبصره ۲ – چنانچه به حکم قانون مستثنیات دین تبدیل به عوض دیگری شده باشد، مانند اینکه مسکن به دلیل قرار گرفتن در طرح‎های عمرانی تبدیل به وجه شود یا در اثر از بین رفتن، عوضی دریافت شده باشد، وصول محکوم‎به از آن امکان‎پذیر است؛ مگر اینکه محرز شود مدیون قصد تهیه موضوع نخستین را دارد.»

 نحوه انجام تامین خواسته
نکته قابل ذکر این است که گاهی اوقات بیم آن می‎رود که زوج با جابه‎جایی اموال خود، قصد این را داشته باشد که از پرداخت مهریه زوجه، استنکاف ورزد. در این صورت زوجه می‎تواند در ابتدا به دادگاه خانواده مراجعه و تقاضای صدور فوری قرار تامین خواسته (توقیف اموال زوج) را کند تا از هر گونه نقل و انتقال اموال، جلوگیری شود.
ماده ١٠٨ قانون آیین دادرسی مدنی بیان کرده است: «خواهان می‎تواند قبل از تقدیم دادخواست یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا در جریان دادرسی تا وقتی که حکم قطعی صادر نشده است در موارد زیر از دادگاه درخواست تامین خواسته کند و دادگاه مکلف به قبول آن است: دعوا مستند به سند رسمی باشد؛ خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد؛ در مواردی از قبیل اوراق تجاری واخواست‎شده که به موجب قانون، دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین باشد؛ همچنین خواهان، خساراتی را که ممکن است به طرف مقابل وارد آید نقدا به صندوق دادگستری بپردازد. تبصره- تعیین میزان خسارت احتمالی، با در نظر گرفتن میزان خواسته به نظر دادگاهی است که درخواست تامین را می‏پذیرد. صدور قرار تامین موکول به ایداع خسارت خواهد بود.»حمایت