پس از آنکه دادگاه حکم ورشکستگى تاجر را صادر کرد، ضمن صدور حکم یا حداکثر تا پنج روز باید شخصى را به نام مدیر تصفیه تعیین کند تا به عنوان قائم‌مقام تاجر، وظایف خود را در مورد حفظ و نگهدارى و نیز اداره اموال تاجر انجام دهد و پاسخگوى طلبکاران تاجر هم باشد.
در کنار مدیر تصفیه، عضو ناظرى نیز تعیین می‌شود تا بعضى از امور ورشکسته را با همکارى مدیر تصفیه و بعضى دیگر را مستقلاً و به تشخیص خود انجام دهد. در هر حال هر دو نفر زیر نظر دادگاه وظایف خود را انجام مى‌دهند.
در قانون اداره تصفیه امور ورشکستگى مصوب سال ۱۳۱۸، اداره‌اى به نام اداره تصفیه، مسئول امور ورشکستگان است و جایى براى مدیر تصفیه و عضو ناظر وجود ندارد.
به بیان دیگر با تشکیل اداره تصفیه، امور ورشکستگى تمامی مسئولیت‌هایى که برابر قانون تجارت بر عهده مدیر تصفیه و عضو ناظر است، به اداره مزبور محول شده است.
عضو ناظر همان‌طور که از نام او پیدا است، کسى است که به وسیله دادگاه تعیین مى‌شود و بر اعمال و اقدامات مدیر تصفیه نظارت دارد یا به بیان دیگر، همه اعمال یا موارد متعددى از آن که مربوط به امر تصفیه است، زیر نظر او انجام مى‌شود.
هرگاه مدیر تصفیه، مهر و موم تجارتخانه، انبار، مغازه، صندوق، اسناد، دفاتر، نوشته‌ها، اسباب، لوازم و اثاثیه تجارتخانه و منزل تاجر را از عضو ناظر بخواهد، اجازه انجام این امور را به او خواهد داد.
فروش اموال ضایع‌شدنى یا اموالى که اگر به فروش نرسد دچار کسر قیمت مى‌شود و به‌کار انداختن سرمایه تاجر ورشکسته و نیز اشیایى که نگهدارى آنها فایده‌اى ندارد با اجازه عضو ناظر، به وسیله مدیر تصفیه انجام مى‌گیرد.
در صورتى که تاجر براى معاش خود و خانواده‌اش وسیله دیگرى نداشته باشد و درخواست نفقه کند، تعیین مقدار نفقه، براى تصویب دادگاه به وسیله عضو ناظر پیشنهاد می‌شود.
در صورتى که تاجر ورشکسته براى بستن دفاتر به‌وسیله مدیر تصفیه احضار شود و ظرف ۴۸ ساعت حاضر نشود بستن دفاتر با حضور عضو ناظر انجام می‌شود.
عضو ناظر در خصوص تنظیم صورت اموال و دارایى تاجر و چگونگى ورشکستگی، هرگونه تحقیقى را که لازم بداند، مى‌تواند انجام دهد و از مستخدمین تجارتخانه و شاگرد و هر فرد دیگرى مى‌تواند توضیحات لازم را بخواهد و مراتب را صورت‌جلسه کند.
وصول مطالبات تاجر ورشکسته به‌وسیله مدیر تصفیه با نظارت عضو ناظر انجام مى‌شود. اثاثیه و مال‌التجاره ورشکسته با اجازه دادستان و نظارت عضو ناظر به وسیله مدیر تصفیه به فروش مى‌رسد.
تشخیص طلب طلبکاران در محل، ساعت و روزى که عضو ناظر تعیین می‌کند، انجام مى‌شود. در صورتى که طلب مسلم شد و مورد قبول قرار گرفت، به وسیله عضو ناظر باید تایید شود.
در صورتى که راجع به وصول طلب اختلافى حاصل شود، عضو ناظر مى‌تواند گزارش تهیه و موضوع را به دادگاه ارجاع کند. در این صورت دادگاه باید به این امر رسیدگى کند.
مجمع عمومى طلبکاران براى بستن قرارداد ارفاقى در محل، ساعت و روزى که عضو ناظر تعیین می‌کند، باید تشکیل شود. در صورتى که اوضاع و احوالى ایجاب کند که از دفاتر تاجر رفع توقیف به‌عمل آید، اقدامات لازم تحت نظر عضو ناظر انحام مى‌شود.
علاوه بر موارد فوق اقدامات دیگرى نیز در قانون تجارت پیش‌بینى و براى عضو ناظر تکالیفى مقرر شده است که در موارد لزوم باید انجام دهد. باید تاکید کرد که وظایف مدیر تصفیه و عضو ناظر در موارد مزبور با یکدیگر مرتبط است و اصولاً جدا و مستقل از هم نیست.
گزارش وضعیت تاجر ورشکسته به وسیله مدیر تصفیه تهیه می‌شود و به اطلاع طلبکاران مى‌رسد و سپس امضا و به عضو ناظر ارایه می‌شود و عضو ناظر نیز تمامی مذاکرات و تصمیمات را صورت‌جلسه می‌کند.نحوه وصول بخشی از
مبلغ چک برگشتی
فرض کنید چکی به مبلغ ٢٠ میلیون تومان در اختیار دارید اما با مراجعه به بانک، به شما اعلام می‌شود موجودی حساب، ١٠ میلیون تومان بوده و کمتر از مبلغ چک شماست. در این‌گونه موارد چه اقدامی انجام می‌دهید؟
اکثر قریب به اتفاق افراد، یکی از این دو اقدام یعنی برگشت چک یا واریز مبلغ کسری به‌حساب صادرکننده و دریافت مبلغ چک را انتخاب می‌کنند. باید توجه داشت هر دو اقدام اشتباه است چرا که در اقدام اول، موفق به دریافت مبلغی که در حساب بوده است، نشده‌اید و در اقدام دوم، شما عملاً چکِ ٢٠ میلیونی را به بانک تحویل داده و فقط نیمی از آن را دریافت کرده‌اید و حق مطالبه مابقی مبلغ چک را نیز به واسطه از دست دادن چک، از خود سلب کرده‌اید .سوال اساسی که در اینجا مطرح بوده، این است که بهترین راه حل قانونی در این مواقع چیست؟
مطابق ماده پنج قانون صدور چک، شما می‌توانید از تحویلدار بانک بخواهید که مبلغ موجودی را تمام و کمال به شما پرداخت کرده و نسبت به مبلغ کسری موجودی، برگشتی صادر کند.
بانک‌ها فُرم‌های مخصوصی به‌نام «گواهی عدم پرداخت قسمتی از وجه چک» دارند که با درخواست شما، مکلف به تکمیل آن هستند .
در این وضعیت، بانک اصلِ چک را از شما تحویل گرفته و کپیِ چک ممهور به مهر بانک و گواهی عدم پرداخت قسمتی از وجه چک را به شما تحویل می‌دهند که گواهی مذکور، جانشینِ اصل چک بوده و قابلیت طرح دعوا در مراجع قضایی را دارد.
با استفاده از این راهکار، شما علاوه بر دریافت مبلغ موجودی، حق مطالبه نسبت به مابقی مبلغ را نیز برای خود محفوظ نگه داشته‌اید .
در کنار مدیر تصفیه، عضو ناظرى نیز تعیین می‌شود تا بعضى از امور ورشکسته را با همکارى مدیر تصفیه و بعضى دیگر را مستقلاً و به تشخیص خود انجام دهد. در هر حال هر دو نفر زیر نظر دادگاه وظایف خود را انجام مى‌دهند.
در قانون اداره تصفیه امور ورشکستگى مصوب سال ۱۳۱۸، اداره‌اى به نام اداره تصفیه، مسئول امور ورشکستگان است و جایى براى مدیر تصفیه و عضو ناظر وجود ندارد.
به بیان دیگر با تشکیل اداره تصفیه، امور ورشکستگى تمامی مسئولیت‌هایى که برابر قانون تجارت بر عهده مدیر تصفیه و عضو ناظر است، به اداره مزبور محول شده است.
عضو ناظر همان‌طور که از نام او پیدا است، کسى است که به وسیله دادگاه تعیین مى‌شود و بر اعمال و اقدامات مدیر تصفیه نظارت دارد یا به بیان دیگر، همه اعمال یا موارد متعددى از آن که مربوط به امر تصفیه است، زیر نظر او انجام مى‌شود.
هرگاه مدیر تصفیه، مهر و موم تجارتخانه، انبار، مغازه، صندوق، اسناد، دفاتر، نوشته‌ها، اسباب، لوازم و اثاثیه تجارتخانه و منزل تاجر را از عضو ناظر بخواهد، اجازه انجام این امور را به او خواهد داد.
فروش اموال ضایع‌شدنى یا اموالى که اگر به فروش نرسد دچار کسر قیمت مى‌شود و به‌کار انداختن سرمایه تاجر ورشکسته و نیز اشیایى که نگهدارى آنها فایده‌اى ندارد با اجازه عضو ناظر، به وسیله مدیر تصفیه انجام مى‌گیرد.
در صورتى که تاجر براى معاش خود و خانواده‌اش وسیله دیگرى نداشته باشد و درخواست نفقه کند، تعیین مقدار نفقه، براى تصویب دادگاه به وسیله عضو ناظر پیشنهاد می‌شود.
در صورتى که تاجر ورشکسته براى بستن دفاتر به‌وسیله مدیر تصفیه احضار شود و ظرف ۴۸ ساعت حاضر نشود بستن دفاتر با حضور عضو ناظر انجام می‌شود.
عضو ناظر در خصوص تنظیم صورت اموال و دارایى تاجر و چگونگى ورشکستگی، هرگونه تحقیقى را که لازم بداند، مى‌تواند انجام دهد و از مستخدمین تجارتخانه و شاگرد و هر فرد دیگرى مى‌تواند توضیحات لازم را بخواهد و مراتب را صورت‌جلسه کند.
وصول مطالبات تاجر ورشکسته به‌وسیله مدیر تصفیه با نظارت عضو ناظر انجام مى‌شود. اثاثیه و مال‌التجاره ورشکسته با اجازه دادستان و نظارت عضو ناظر به وسیله مدیر تصفیه به فروش مى‌رسد.
تشخیص طلب طلبکاران در محل، ساعت و روزى که عضو ناظر تعیین می‌کند، انجام مى‌شود. در صورتى که طلب مسلم شد و مورد قبول قرار گرفت، به وسیله عضو ناظر باید تایید شود.
در صورتى که راجع به وصول طلب اختلافى حاصل شود، عضو ناظر مى‌تواند گزارش تهیه و موضوع را به دادگاه ارجاع کند. در این صورت دادگاه باید به این امر رسیدگى کند.
مجمع عمومى طلبکاران براى بستن قرارداد ارفاقى در محل، ساعت و روزى که عضو ناظر تعیین می‌کند، باید تشکیل شود. در صورتى که اوضاع و احوالى ایجاب کند که از دفاتر تاجر رفع توقیف به‌عمل آید، اقدامات لازم تحت نظر عضو ناظر انحام مى‌شود.
علاوه بر موارد فوق اقدامات دیگرى نیز در قانون تجارت پیش‌بینى و براى عضو ناظر تکالیفى مقرر شده است که در موارد لزوم باید انجام دهد. باید تاکید کرد که وظایف مدیر تصفیه و عضو ناظر در موارد مزبور با یکدیگر مرتبط است و اصولاً جدا و مستقل از هم نیست.
گزارش وضعیت تاجر ورشکسته به وسیله مدیر تصفیه تهیه می‌شود و به اطلاع طلبکاران مى‌رسد و سپس امضا و به عضو ناظر ارایه می‌شود و عضو ناظر نیز تمامی مذاکرات و تصمیمات را صورت‌جلسه می‌کند.نحوه وصول بخشی از
مبلغ چک برگشتی
فرض کنید چکی به مبلغ ٢٠ میلیون تومان در اختیار دارید اما با مراجعه به بانک، به شما اعلام می‌شود موجودی حساب، ١٠ میلیون تومان بوده و کمتر از مبلغ چک شماست. در این‌گونه موارد چه اقدامی انجام می‌دهید؟
اکثر قریب به اتفاق افراد، یکی از این دو اقدام یعنی برگشت چک یا واریز مبلغ کسری به‌حساب صادرکننده و دریافت مبلغ چک را انتخاب می‌کنند. باید توجه داشت هر دو اقدام اشتباه است چرا که در اقدام اول، موفق به دریافت مبلغی که در حساب بوده است، نشده‌اید و در اقدام دوم، شما عملاً چکِ ٢٠ میلیونی را به بانک تحویل داده و فقط نیمی از آن را دریافت کرده‌اید و حق مطالبه مابقی مبلغ چک را نیز به واسطه از دست دادن چک، از خود سلب کرده‌اید .سوال اساسی که در اینجا مطرح بوده، این است که بهترین راه حل قانونی در این مواقع چیست؟
مطابق ماده پنج قانون صدور چک، شما می‌توانید از تحویلدار بانک بخواهید که مبلغ موجودی را تمام و کمال به شما پرداخت کرده و نسبت به مبلغ کسری موجودی، برگشتی صادر کند.
بانک‌ها فُرم‌های مخصوصی به‌نام «گواهی عدم پرداخت قسمتی از وجه چک» دارند که با درخواست شما، مکلف به تکمیل آن هستند .
در این وضعیت، بانک اصلِ چک را از شما تحویل گرفته و کپیِ چک ممهور به مهر بانک و گواهی عدم پرداخت قسمتی از وجه چک را به شما تحویل می‌دهند که گواهی مذکور، جانشینِ اصل چک بوده و قابلیت طرح دعوا در مراجع قضایی را دارد.
با استفاده از این راهکار، شما علاوه بر دریافت مبلغ موجودی، حق مطالبه نسبت به مابقی مبلغ را نیز برای خود محفوظ نگه داشته‌اید .
روزنامه حمایت
Leave a Reply